Merkenrecht

Een teken dat wordt gebruik om producten of diensten van een onderneming te onderscheiden van andere ondernemingen, kan onder bepaalde omstandigheden worden ingeschreven als merk bij een merkenbureau. Bij succesvolle inschrijving en toekenning spreken we dan van de verkrijging van een merkrecht. Er bestaan verschillende soorten merken. Zo zijn er woordmerken en beeldmerken (bijvoorbeeld logo’s of waarborg-/keurmerken), maar ook vormmerken en kleurmerken. 

Niet alle onderscheidingstekens mogen echter geregistreerd worden als merk. Dat geldt bijvoorbeeld voor onderscheidingstekens die in strijd zijn met de goede zeden of openbare orden, wapens, vlaggen, overheidslogo’s, misleidende kwalificaties en zuiver beschrijvende woorden die geen enkel onderscheidend vermogen hebben. Dat laatste is bedoeld om te voorkomen dat het gebruik van algemene woorden – in hun normale betekenis – gemonopoliseerd worden door ondernemingen. 

Het merkrecht kan worden verkregen door inschrijving van het onderscheidingsteken in het register van een merkenbureau. In Nederland is dat het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom in Den Haag (BBIE). Als het BBIE eenmaal een merkrecht heeft toegekend, geldt dat merkrecht voor de hele Benelux. Verder zijn er ook een Europees en internationaal merkenbureau voor registratie op Europees en internationaal niveau. 

Het merkrecht blijft in principe 10 jaar in stand en kan daarna oneindig verlengd worden met perioden van steeds 10 jaar. Een belangrijke voorwaarde is wel dat steeds tijdig de verschuldigde taxen worden betaald aan bijvoorbeeld het BBIE. Als deze taxen niet of niet tijdig worden betaald, vervalt het merkenrecht. Een andere belangrijke voorwaarde is dat het merk ook daadwerkelijk gebruikt moet worden. Als het merk niet in een aansluitende periode van 5 jaar wordt gebruikt, kan het merk ook vervallen worden verklaard. 

De merkhouder kan optreden tegen het gebruik van een identiek of overeenstemmend onderscheidingsteken voor dezelfde waren of diensten (als waarvoor het merk in ingeschreven). Daarnaast kan de merkhouder opkomen tegen het gebruik van identieke of overeenstemmende tekens voor soortgelijke (maar niet dezelfde) waren of diensten als door dat gebruik verwarring kan ontstaan. De houders van bekende merken kunnen zich zelfs verzetten tegen het gebruik van identieke of overeenstemmende onderscheidingstekens voor waren of diensten die niet soortgelijk zijn en als de andere partij daarmee ten onrechte voordeel haalt uit de naam en faam van de bekende merkhouder of juist schade toebrengt aan het merk van de bekende merkhouder.