Is het plaatsen van dakkapellen en zonnepanelen: onrechtmatige hinder?

Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft zich recentelijk gebogen over de vraag of het plaatsen van een dakkapel inbreuk maakt op het eigendomsrecht van de buren indien dit een nadelig effect heeft op de opbrengst van de zonnepanelen van de buren.

Wat is Onrechtmatige hinder

Uit artikel 5:37 BW volgt dat de buren elkaar geen onrechtmatige hinder mogen toebrengen zoals door het verspreiden van rumoer, trillingen, stank, rook of gassen, door het onthouden van licht of lucht of door het ontnemen van steun. Het onthouden van (dag)licht kán dus onrechtmatig zijn, mits is voldaan aan de vereisten van artikel 6:162 BW. De vraag of het toebrengen van hinder onrechtmatig is, is volgens vaste rechtspraak van de Hoge Raad afhankelijk van de aard, de ernst en duur van de hinder en de daarbij toegebrachte schade in verband met de verdere omstandigheden van het geval, waaronder de plaatselijke omstandigheden. In het reeds genoemde arrest kwam het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden tot de conclusie dat van onrechtmatige hinder geen sprake was. Wat was daar aan de hand?

De casus: zonnepanelen en de dakkapel

In 2015 plaatste de eigenaresse van een woning 14 zonnepanelen op het dak van haar woning, om zichzelf voor nu en in de toekomst van stroom te kunnen (blijven) voorzien. Medio 2019 heeft de eigenaresse van het naburige erf een dakkapel geplaatst, waardoor de zonnepanelen van haar buurvrouw een (groter) deel van de dag in de schaduw liggen en om die reden een stuk (ongeveer 10%) minder rendabel zijn geworden.

De uitspraak van het gerechtshof

Uitgangspunt is volgens het hof dat het een eigenaar van de woning vrij staat om het dak van zijn woning in te richten of te gebruiken naar eigen inzichten. Dit recht is in zoverre beperkt dat de uitoefening hiervan niet in strijd mag komen met rechten van anderen, waaronder de directe buren. Enige hinder moet daarbij door die anderen worden geduld. Het gerechtshof kwam – evenals de rechtbank in eerste aanleg – tot de conclusie dat het plaatsen van de dakkapel en de bijkomende schaduwvorming geen inbreuk maakte op het eigendomsrecht van de buurvrouw.

Van onrechtmatige hinder is volgens het gerechtshof evenmin sprake nu het rendementsverlies van de zonnepanelen in objectieve zin binnen de grenzen blijft wat door de buurvrouw aanvaard moet worden. 

Conclusie:  heldere communicatie voorkomt onnodige discussie

In een tijd waarin steeds meer consumenten zonnepanelen op hun dak (laten) plaatsen, is het goed rekening te houden met de gevolgen die de gewenste werkzaamheden hebben voor (onder meer de lichtinval van) de buren. Hoewel niet snel sprake lijkt te zijn van onrechtmatige hinder, kan heldere communicatie vooraf een hoop onnodige discussie voorkomen.

Bram Haanen