Stijgende prijzen in de bouwsector als gevolg van de oorlog in Oekraïne: een onvoorziene omstandigheid

De Raad van Arbitrage in Bouwgeschillen (hierna: “RvA”) heeft op 25 augustus 2022 geoordeeld dat de oorlog in Oekraïne, en de daaruit voortvloeiende prijsstijgingen, een onvoorziene omstandigheid is in de zin van art. 6:258 BW. De deur voor aanpassingen in de aanneemsom is hiermee geopend.

Onvoorziene omstandigheden voor ontbinden van de overeenkomst

Uit artikel 6:258 lid 1 BW volgt dat een partij de rechter kan verzoeken om een overeenkomst te wijzigen of te ontbinden indien er sprake is van onvoorziene omstandigheden. Het dient in dat geval te gaan om situaties die tijdens het sluiten van de overeenkomst niet waren voorzien of (stilzwijgend) in de overeenkomst zijn verwerkt. Die onvoorziene omstandigheid dient voorts van dien aard te zijn dat de wederpartij ongewijzigde handhaving van de overeenkomst naar de maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet mag verwachten. 

De casus: aannemer en de aannemingsovereenkomst

In deze casus beriep de aannemer zich op artikel 15 van de gesloten overeenkomst waarin was opgenomen dat een tussentijdse aanpassing van de overeenkomst (onder meer) mogelijk moet zijn indien er sprake is van een onvoorziene wijziging van omstandigheden die naar objectieve maatstaven een ongewijzigde uitvoering van de overeenkomst in redelijkheid niet langer verantwoord maakt. De oorlog in Oekraïne en de gevolgen daarvan voor (onder meer) de bouw heeft volgens de arbiters te gelden als een van buiten komende extreme onvoorziene omstandigheid zoals geformuleerd in artikel 15 van die overeenkomst. De aannemer kon dan ook een beroep doen op die bepaling.

Bij de inhoudelijke beoordeling van een (aannemings)overeenkomst zal voorts rekening moeten worden gehouden met bijvoorbeeld het ondernemersrisico van een aannemer. Daarnaast is het de vraag hoe lang de forse prijsstijgingen nog als onvoorzien kunnen worden aangemerkt aangezien deze stijging reeds geruime tijd aan de gang is.  

Conclusie van de zaak

Hoewel het afwachten is of andere arbiters en rechtbanken deze lijn volgen, biedt het in elk geval aanknopingspunten voor partijen om hun overeenkomst te wijzigen indien zij worden geconfronteerd met vertragingen en/of prijswijzigingen.

Mocht u naar aanleiding van dit artikel meer informatie willen ontvangen of heeft u vragen over bepaalde bedingen in uw eigen (aannemings)overeenkomst dan kunt u uiteraard contact opnemen met de advocaten van Huver Advocaten.

Bram Haanen